دسته بندی مطالب

غربالگری سلامت جنین غربالگری سلامت نوزادان غربالگری و پیشگیری از سرطان خدمات تشخیص پزشکی و بالینی خدمات ایمونولوژی و ایمونوفلورسانس خدمات پاتولوژی و سیتو پاتولوژی آموزش های همگانی و تخصصی همکاران و متخصصین آزمایشگاهی

تشخیص الگوهای آزمایش ANA با تکنولوژی ایمونوفلورسانس غیر مستقیم (بخش سوم)

| تعداد بازدید : 11038

آزمایش های جدید ایمونوفلورسانس غیر مستقیم، امکان بررسی همزمان حداکثر 45 نوع اتو آنتی‌بادی‌های ضد هسته (ANAs)   در شکل های میتوکندریال، سیتوپلاسمیک، هسته ای و میتوزی، ‎ با دقت و صحت  نزدیک به ۱۰۰ درصد  را ممکن می سازد. با این روش جدید تشخیصی می توان ‎ تمام آنتی‌بادی‌های  گروه ANA و تشخیص افتراقی  و احتمالی بیماریهای  اتوایمیون  مربوطه را تشخیص داد. 

تشخیص الگوهای آزمایش ANA با تکنولوژی ایمونوفلورسانس غیر مستقیم  (بخش سوم)

آزمایش ANA  ؛ اتوآنتی بادی ضد CENP-F (AC-14)

اتو آنتی بادی بر ضد CENT-F ،در هسته سلول های HEp-2 ، فلورسانس speckled Coarseدارد.  تراکم رنگ فلورسانس در این سلول ها بسیار متغیر است . هسته هایی که در فاز  G2 تقسیم هستند ، فلورسانس قوی تر و آن دسته که در فاز G1 قرار دارند ، فلورسانس ضعیف تر داشته و یا حتی بدون فلورسانس می باشند . سلول هایی که در فاز میتوز هستند ، فلورسانس قویتر با نمای fine speckled تا Smooth speckled( به استثنای کروموزوم ها ) دارند.

سانترومر انحصارا در مراحل تقسیم پرومتافاز و متافاز سلولی فلورسانس دارند و سپس به اشکال و ذرات متعدد کوچک و ردیف دیده میشوند.در سلول های مرحله پرومتافاز ، غشاء هسته ای اغلب فلورسانس ضعیفی از خود نشان میدهند.در مراحل تقسیم سلولی آنافاز و تلوفاز فلورسانس متراکمی در صفحه میانی سلول آشکار میشود . سیتوپلاسم سلول های میتوزی ، فلورسانس گسترده و یکدستی دارند.کبد میمون هیچگونه واکنش خاصی را نشان نمیدهد.

کاربرد بالینی: در 50% بیماران که تولید آنتی بادی علیه CENP-F دارند، یک بیماری بدخیم نیز نهفته است. به این ترتیب تومورهای مختلف نیز باید مد نظر قرار گیرند.

 

آزمایش ANA ؛ اتوآنتی بادی علیه F-actin (AC-15)

اتوآنتی بادیهای علیه F-actin موجب ایجاد الگوی فلورسانس میکروفیلامانی در سلولهای مشتق از عضلات صاف عروق   VSM47 (vascular smooth muscle) می شود.

در سلولهای HEp-2 ساختارهای فلورسانس بصورت فیبرهای  منفرد یا دسته ای ایجاد می شودکه ابتدا در سیتوپلاسم قرار داشته ولی قادرند در سراسر هسته سلول نیز کشیده شوند. در برشهای بافتی کبد میمون واکنش قوی با کانالیکول صفراوی مشاهده می شود.

کاربرد بالینی: اثبات وجود اتوآنتی بادی علیه F-actin در تشخیص AIH (با شیوع حدود 40-90%) اهمیت بالایی دارد و برای تشخیص افتراقی و رد بیماریهای توام کبدی (سندرم overlap) و همچنین افتراق AIH از الکل یا سیروز دارویی و سایر انواع التهاب های کبدی مزمن مانند هپاتیت ویروسی  و primary sclerosing cholangitis (PSC) کاربرد دارد.

 

 

آزمایش ANA؛ اتوآنتی بادی علیه vimentin  (AC-16)

آنتی بادیهای ضد vimentin منجر به فلورسنس شبکه های ظریفی از فیبرها در سیتوپلاسم سلولهای HEp-2 می شوند. این شبکه بویژه در نزدیکی هسته سلول متراکم تر است. در سلولهای میتوتیک تعدادی قطرات فلورسانس  مدور در محدوده خارجی تاریک کروموزوم مشاهده می شود. که احتمالا vimentin متراکم شده هستند.

در برشهای کبد میمون، یک فلورسانس غیر اختصاصی قابل مشاهده است.

کاربرد بالینی: هنوز دقیقاً مشخص نشده است که آیا اتوآنتی بادیهای علیه vimentin  دارای اهمیت تشخیصی هستند یا خیر. همانطور که برای  اتوآنتی بادیهایی مانند سیتوکراتین، تروپومیوزین، وینکولین و.. مشخص نیست. بنظر میرسد این اتو آنتی بادیها در واکنشهای التهابی و عفونی متفاوت اهمیت داشته باشند.

 

 

آزمایش ANA ؛ اتوآنتی بادی علیه تروپومیوزین (AC-17)

در سلولهای HEp-2، اتوآنتی بادی علیه تروپومیوزین، الگوی کمانی شکل (Fibre sling) ایجاد می کند.

برشهای بافتی کبد میمون، الگوی فیبری ایجاد میکنند.

کاربرد بالینی: میاستنیا گراویس، کولیت اولسراتیو و در موارد معدود، بیماری کرون.

 

 

 

آزمایش ANA ؛ اتوآنتی بادی علیه لیزوزوم (AC-18)

در سلولهای HEp-2 آنتی بادیهای ضد لیزوزوم یک فلورسانس ضعیف تا متوسط یا شدید و قطره مانند
در سیتوپلاسم ایجاد می کنند. دربرشهای منجمد بافتی کبد میمون یک فلورسانس غیر اختصاصی قابل مشاهده است.

کاربرد بالینی: در تشخیص PBC و بیماریهای نورولوژیک کاربرد دارد.

 

 

 

 

 

آزمایش ANA ؛ اتوآنتی بادی علیه PL-7 و PL-12 (AC-19)

اتوآنتی بادی علیه PL-7 و PL-12 با سولهای HEp-2 یک الگوی فلورسانس گرانولار ملایم fine-speckled) )  تا یکدست تا سیتوپلاسمی را نشان می دهند. هسته سلولها نیز در بسیاری موارد نقاط واضح متمایز را نشان می دهند. بر طبق یافته های اخیر این آنزیمها فقط درون سیتوپلاسم قرار نگرفته اند بلکه در برخی گونه ها درون هسته نیز یافت می شوند.

در برش بافتی کبد میمونیک فلورسانس غیر اختصاصی قابل مشاهده است.

کاربرد بالینی: اتوآنتی بادی علیه PL-7 و PL-12 با شیوع 4 درصد در میوزیت وجود دارد.

 

 

 

آزمایش ANA ؛ آنتی بادی علیه پروتئینهای P ریبوزومی(Ribosomal P-Protein) (AC-19)

اتوآنتی بادیهای ضد پروتئینهای P ریبوزومی منجر به ایجاد یک رنگ گرانولار ملایم fine-speckled) )  تا ملایم یکدست  (smooth speckled) در سیتوپلاسم سلولهای HEp-2 می شوند.

هپاتوسیتهای  کبد میمون در تمام سول نمای فلورسانس سیتوپلاسمی تکه تکه دارند. هیچ واکنشی با نمونه های تیتر پایین وجود ندارد.

کاربرد بالینی: اتوآنتی بادیهای ضد پروتئینهای P ریبوزومی یک مارکر تشخیصی برای SLE هستندکه شیوع آنها حدود 10 % است.

 

 

آزمایش ANA ؛ اتوآنتی بادی علیه SRP (AC-19)

اتوآنتی بادیهای علیه SRP یک فلورسانس سیتوپلاسمی گرانولار ملایم fine-speckled) ) تا گرانولار یکدست (smooth speckled) در سلولهای HEp-2 ایجاد می کنند. در سلولهای میتوتیک فلورسانس در اطراف کروموزومها تشدید می شود ولی کروموزومها تحت تاثیر قرار نمی گیرند.هپاتوسیتهای کبد میمون عموما دارای فلورسانس گرانولار ملایم fine-speckled) ) هستند که در کل سلول توزیع می شود.

کاربرد بالینی: آنتی بادیهای علیه SRP در5% موارد پلی میوزیت و درماتومیوزیت یافت می شود. این آنتی بادیها همچنین مارکرهایی برای میوپاتی نکروز دهنده می باشند که  یک میوپاتی اتوایمیون متفاوت از پلی میوزیت است ولی همراه با تظاهرات پوستی شایع در درماتومیوزیت میباشد.

 

 

آزمایش ANA ؛ آنتی بادیهای علیه Jo-1 (AC-20)

آنتی بادیهای ضد Jo-1 یک نمای فلورسانس گرانولار ملایم fine-speckled) ) تا گرانولار یکدست (smooth speckled) سیتوپلاسمی را با سلولهای HEp-2 نشان می دهند. هسته سلولها هم نقاط واضح متمایز را در بسیاری موارد نشان می دهند. بر طبق یافته های اخیر این آنزیمها فقط درون سیتوپلاسم قرار نگرفته اند بلکه در برخی گونه ها درون هسته نیز یافت می شوند.

دربرشهای کبد میمون سیتوپلاسم به طور جزئی رنگ می گیرد. فلورسانس در این مورد نمی تواند برای تشخیص استفاده شود.

کابرد بالینی: آنتی بادیهای ضد Jo-1 در 25-35% موارد پلی میوزیت قابل تشخیص است. این آنتی بادیها اغلب با سایر بیماریهای خودایمنی مانند SLE ، اسکلروز سیستمیک، فیبروز ریوی بینابینی، سندرم Raynaud و پلی سینوویت همراه هستند.

 

 

آزمایش ANA ؛ آنتی بادی علیه میتوکندری (AC-21)

سلولهای HEp-2 دارای آنتی ژنهای M2، M3، M5 و M9 هستند. اتوآنتی بادیها  نمای فلورسانس گرانولار خشن Coarse-speckled) )  در سیتوپلاسم ایجاد می کنند که هسته را شامل نمی شود. (قبلاً نقاط هسته ای  مربوط به PBC  نیز مشاهده میشد که به خطا مشکوک به  خارج از میتوکندری در نظر گرفته میشد).

سلولهای کبد میمون در سیتوپلاسم فلورسانس گرانولار speckled)) دارند. هسته سلول تیره است و واکنش بافت اغلب ضعیفتر از سلولهای HEp-2 است.

کاربرد بالینی: اتوآنتی بادیهای ضد میتوکندری در بیماری های مختلفی قابل تشخیص هستند. آنها اغلب همراه سایر اتوآنتی بادیها مثلا همراه با اتوآنتی بادیهای ضد هسته سلول تولید میشوند. آنتی بادیهای ضد میتوکندری به طور اختصاصی برای تشخیص کولانژیت اولیه صفراوی (PBC) دارای اهمیت می باشند. شیوع آنها بیش از 95% است.

 

 

 

 

 

آزمایش ANA ؛ اتوآنتی بادی علیه دستگاه گلژی (AC-22)

اتوآنتی بادیهای ضد دستگاه گلژی در ایمونوفلورسانس غیرمستقیم بر روی سلولهای HEp-2 ساختارهای رتیکولار-گرانولار ایجاد می کنند که دریک سو در تماس با هسته سلول است. در سلولهایی که در حینتقسیم میتوز هستند دستگاه گلژی تا حد زیادی پراکنده است.  بنابر این در این مورد آنتی بادی ها هیچ واکنشی نشان نمی دهند. در سلولهای کبد میمون سیتوپلاسم هپاتوسیتها نیز رنگ می گیرد.

کاربرد بالینی:اتوآنتی بادیهای ضد دستگاه گلژی در بیماریهای خودایمن متعددی ایجاد می شوند به ویژه در SLE ، سندرم شوگرن و آرتریت روماتوئید. تشخیص این آنتی بادیها به دلیل ویژگی کم آنها برای این بیماریها کاربرد کمی دارد.

 

 

آزمایش ANA ؛ حلقه ها و میله های سیتوپلاسمی (AC-23)

الگوی سیتوپلاسمی حلقه ها و میله ها در سلولهای HEp-2  اخیرا توصیف شده است. این ساختارهای فیلامانی که در تمام مراحل سیکل سلولی بیان می شوند به صورت حلقه بسته، میله  یا حلقه باز وجود دارند.

آنتی ژن هدف:این گونه به نظر میرسد که واکنش مستقیماً عیله اتوآنتی ژن اینوزین مونوفسفات دهیدروژناز است (IMPDH2) .کاربرد بالینی:

الگوی شرح داده شده  بیشتر در بیماران دارای هپاتیت C و به ویژه پس از درمان با اینترفرون آلفا یا ریباویرین مشاهده می شود( شیوع 35 %).

 

 

 

 

 آزمایش ANA ؛ آنتی بادی علیه سانتروزوم (AC-24)  

این الگوی فلورسنسی مثبت تیپیک با فلورسانس سانتروزوم در سیتوپلاسم سلولهای HEp-2، یک تا دو سانتریول به ازای هر سلول،  مشخص می شود.. در سولهای میتوزی سانتریولها در دو قطب مخالف قرار دارند.

در سولهای کبد میمون نمونه های با تیتر بالا نقاط فلورسانس کوچک در سیتوپلاسم هپاتوسیت ایجاد می کنند.

کاربرد بالینی: تیتر بالا (˃1:1000) نشان دهنده اسکلروز سیستمیک پیشرونده یا سندرم Raynaud است. ولی شیوع آن درصد بسیار کمی را شامل میشود. این الگو در برخی عفونتها نیز مشاهده میشود..

 

 

 

 

آزمایش ANA ؛ آنتی بادی علیه فیبرهای دوک سلولی (Spindle fibers) (AC-25)

با استفاده از سلولهای HEp-2 ، آنتی بادی علیه آنتی ژنهای MSA1 و MSA2(HSEG5) قابل شناسایی و ردیابی است. آنتی بادیهای MSA1 در ماتریکس هسته سلولهای اینترفازی یک الگوی گرانولار (Speckled) تا  رتیکولار ملایم را ایجاد می کنند. هسته سلولهارنگ نمی گیرد.

درمتافاز سلولهای میتوزی فیبرهای دوک سلولی بصورت دو ساختار پره مانند مقابل یکدیگر، با تمرکز رنگ در سانتریولها نمایش داده می شوند. در حضور آنتی بادی علیه MSA-2 تنها فیبر دوک سلولی در سلولهای در حال تقسیم رنگ میگیرد ولی هسته سلولهای اینترفازی رنگ پذیر نیست.

در برشهای بافتی کبد میمون یک الگوی فلورسانس گرانولار (speckled)در هسته سلولها قابل مشاهده است.

کاربرد بالینی: اتوآنتی بادیهای ضد MSA1 با سندرم شوگرن در ارتباط است ولی در سایر بیماریهای روماتوئید هم یافت می شوند. اتوآنتی بادیهای ضد MSA2 غالبا در بیماری SLE به وجود می آیند.

 

آزمایش ANA ؛ اتو آنتی بادی علیه Autoantikorper gegen NuMA (AC-26)

در سلولهای HEp-2 آنتی بادی علیه NuMA در اینترفاز، یک نمای فلورسنس گرانولار (speckled)تا رتیکولار در ماتریکس هسته (به استثنای خود هسته) را نمایش میدهد. در سلولهای میتوزی در متافاز، فیبرهای دوک سلولی بصورت دو پره در دو جهت مخالف ظاهر میشوند. شدت رنگ در سمت سانتریولها بیشتر است.

نمای فلورسنس در برشهای بافتی کبد میمون الگوی گرانولار دارد.

کاربرد بالینی: تولید آنتی بادی علیه NuMA ممکن است در بیماریهایی نظیر سندرم شوگرن، اشکال مختلف آرتریت، گاهی در سندرم آنتی فسفولیپید (APS) و SLE رخ دهد.

 

 

آزمایش ANA ؛ آنتی بادی علیه Midbody (AC-27)

در آزمایش ایمونوفلورسانس غیرمستقیم سلولهای HEp-2 در متافاز میتوز یک الگوی فلورسانس گرانولار ملایم fine-speckled) )  را درصفحه میانی سلول و حضور آنتی بادیهای ضد midbody بروز می دهند. برخلاف الگوی یافت شده با آنتی بادیهای ضد سانترومرها این خط فلورسانس تا انتهای میتوز در وسط سلول باقی می ماند. طول آنها منطبق با کل عرض سلول در منطقه جداسازی است و این خط به طور فزاینده ای کوچک می شود تا جایی که در تلوفاز تنها به صورت نقطه ای دارای فلورسانس قابل مشاهده است که سلولهای دختری را به هم متصل می کند و الگوی فلورسنسی شبیه به بوسه خداحافظی دارد .(Goodbye kiss)

کاربرد بالینی: سندرم Raynaud، Malignoma و اسکلروز سیستمیک پیشرونده.

 

 

 

آزمایش ANA ؛آنتی بادی علیه MCA (AC-28)

در سلولهای HEp-2 کروموزوم ها در فاز متافاز و پرومتافاز، الگوی فلورسانس نقطه ای نشان میدهند. هسته سلولهای اینترفازی رنگ نمیگیرند.

آنتی ژن هدف: هیستون H3 تغییر یافته، MCA-1

کاربرد بالینی: Polymyalgia، Rheumatica، Discoid Lupus Erythematosus، سندرم شوگرن و لوکمی مزمن لنفوئیدی.

 

 

References

1.     Edward K.L. Chan, Wilson de Melo Cruvinel, and Luis E.C. Andrade. The international consensus on standardized nomenclature of antinuclear antibody HEp-2 Cell patterns (ICAP) initiative Current state and perspectives. Methodical Aspects and Diagnostic Strategies.

2.     Jan Damoiseaux, Carlos A. von Mühlen, Ignacio Garcia-De La Torre, Orlando Gabriel Carballo, Wilson de Melo Cruvinel, et al. International consensus on ANA patterns (ICAP): the bumpy road towards a consensus on reporting ANA results. Auto Immun Highlights. 2016 Dec; 7(1): 1.

3.     Jacqueline Gosink. (2016)The Quest For Standardised Laboratory Reporting. DIAGNOSTICS / ANTI-NUCLEAR ANTIBODY PATTERNS. Medlab Magazine. https://www.euroimmun.com/fileadmin/euroimmun/pdf

4.     ANA Diagnostics Using Indirect Immunofluorescence. (2017). www.euroimmun.com/documents/Indications/Autoimmunity/Rheumatology/ANA

تشخیص الگوهای آزمایش ANA با تکنولوژی ایمونوفلورسانس غیر مستقیم (بخش اول)

تشخیص الگوهای آزمایش ANA با تکنولوژی ایمونوفلورسانس غیر مستقیم (بخش دوم)

 

 

 

 

 


نویسندگان

دکتر محمدرضا عزیزی (دکتری علوم آزمایشگاهی بالینی)، دکتر الهام عبدالهی، فیروزه ربیعی، نیلوفر نقشینه، دکتر ریحانه رهنما، دکتر شیرین کوهپایه

تماس با ما


اریترون یک آزمایشگاه تخصصی است که از راه های مختلف می‌توانید با آن در تماس باشید و پرسش ها و مشکلات خود را به آسانی با متخصصین ما در میان بگذارید.

ساعت کار: از 05:30 صبح الی 12 شب به طور یکسره و روزهای تعطیل از 6:30 صبح الی 10 شب

آدرس: اصفهان، خیابان شیخ صدوق شمالی، خیابان شیخ مفید غربی

شماره تماس:  7-36631906- 031            2 -36633621 - 031

031-37134

شماره فکس: 89784728- 021                        کد پستی : 76351-81647
ایمیل: [email protected] 

 

جوابدهی

شماره واتس آپ برای دریافت جواب آزمایش :   

   09138183947  

 

نمونه گیری در منزل

برای هماهنگی جهت نمونه گیری در محل مورد نظر خود با شماره های زیر در ساعت مشخص تماس حاصل فرمایید:

آقای مهندس عزیزی    09131689270