بیماری کبد چرب چیست و در کشور ما چقدر شایع است ؟

وقتی چربی در جایی رسوب بکند اصطلاحا می گویند که آن عضو چرب شده است . مثلا اگر در شکم فردی چربی رسوب کند، شکمش بزرگتر می شود زیرا چربی جای اضافی گرفته است . هرگاه بین سلول های کبد چربی رسوب کند یعنی قطرات چربی در داخل سلول های کبد جایگزین شود و یک فضایی را گیرد ، اصطلاحا می گوییم که کبد چرب شده است . کبدچرب در دنیا خیلی شایع است . و آمارش تعجب برانگیز است . در امریکا بر اساس آمار سال قبل 20 تا 30 درصد از مردم 300 میلیون جمعیت یعنی حدود 60 میلیون نفر کبد چرب دارند . وقتی وزن بالا برود این آمار خیلی بالا می رود . در افراد چاق 70 تا 80 درصد در امریکا یک سوم مردم اضافه ی وزن دارند .یعنی صد میلیون نفر آنها اضافه ی وزن دارند . در بین این صد میلیون 70 درصد شان کبد چرب دارند . اگر در ایران 70 میلیون جمعیت داشته باشیم حدود 14 میلیون نفر ما کبد چرب دارند و این آمار فوق العاده بالایی است و ای شایع ترین علت افزایش عارضه ی کبد در جهان کبد چرب است . یعنی از هپاتیت ها و بیماری های روماتیسمی فوق العاده شایع تر است . بنابراین شیوع آن خیلی زیاد است .

کبد چرب بیشتر در چه افرادی دیده می شود ؟

 کبد چرب در سه گروه شایع است . به ترتیب شیوع درجهان می گوییم . گروه اول کسانی که اضافه ی وزن دارند . شما نمی توانید بگویید من اضافه وزن دارم و شکمم بزرگ است ، چرا کبدم چرب است ؟ چربی اضافه هر جا پیدا کند آنجا می نشیند . یکی از آن جاهایی که می نشیند شکم ، ران و داخل سلول های کبدی است . از نظر شیوع در دنیا هرکس اضافه ی وزن داشته باشد کبد چرب در آنها بیشتر است . ممکن است که فرد چاق هم باشد ولی کبد چرب نداشته باشد . اینکه دونفر چاق هستند ، یکی کبد چرب دارد و یکی ندارد بحث مفصلی است . گروه دوم افرادی هستند که دیابت دارند و قندشان را کنترل نمی کنند . مثلا در امریکا می گویند که یک درصد مردم دیابت دارند یعنی 3 میلیون نفر . پس معلوم می شود اضافه وزن شیوع بیشتری برای کبد چرب دارد . پس کسانی که قند دارند و خوب کنترل نمی کنند . گروه سوم کسانی هستند که چربی خونشان بالاست . دو نوع چربی داریم . یکی کلسترول یا چربی بد و دیگری تری گلسیرید که مردم فکر می کنند چربی خوب است ولی خیلی هم خوب نیست . هرکدام از اینها که بالا باشد یا هر دوی آنها بالا باشد کبد چرب می دهد . پس چاق ها و دیابتی هایی که قندشان را کنترل نمی کنند و افرادی که چربی خونشان بالاست ، 90 درصد علت کبد چرب را در جهان می سازد . 10 درصد افرادی هستند که این سه تا فاکتور را ندارند اما کبد چرب دارند . آنها آنقدر نادر هستند که بهتر است درباره ی آنها صحبت نکنیم . در واقع برای مجمع علمی به درد می خورد . نه برای برنامه ای که مردم بخواهند نگاه بکنند . خوب است که مردم این سه تا فاکتور را بشناسند . اگر کسی کبد چرب دارد بداند که حتما یکی از این سه عامل را دارد . برای درمان باید این سه عامل را درمان کنیم .

 

من35 ساله هستم و سونوگرافی کردم و دکتر به من گفته که کبد چرب داری . دهانم همیشه تلخ است و درد در ناحیه ی شقیقه دارم و دچار استرس شدید هم هستم . از خوردن هیچ خوراکی هم لذت نمی برند . آیا اینها از علائم کبد چرب است ؟

کبد چرب اصلا علامت ندارد . کبد چرب یک یافته ی شانسی است . یک نفر به علت دل درد سونوگرافی می کند و به او می گویند که کبدش چرب است . همکاران رادیولوژیست با اینکه اطلاعات رایولوژی شان خیلی بالا است ولی چون اطلاعات کلینیکی آنها کم است نباید به بیمار توصیه بکنند . متاسفانه به بیمار توصیه می کنند و او را در هراس می اندازند . مثلا می گویند که کبد چرب داری و بعدا سرطان می گیرید. و زندگی فرد را بهم می ریزند . پس کبد چرب علامت ندارد. یا سونوگرافی می دهد و به او می گویند که کبد چرب داری یا اینکه آزمایش خون می دهند و به آنها می گویند که آنزیم های کبد شما بالاست . هیچ کدام از این علائمی که این خانم فرمودند ربطی به کبد چرب ندارد . حتی کبد چرب دل درد هم نمی دهد ، درد سمت راست هم نمی دهد . این خیلی بعید است . هرکس گفت که زیر چشمم کبود است ، پوستم نارحت است ، رنگم زرد است ، هیچ کدام ربطی به کبد چرب ندارد . افراد چاق طول عمرشان نسبت به افراد عادی کمتر است و این در دنیا ثابت شده است . کاهش وزن افراد فقط به خاطر کبد چرب نیست بلکه بخاطر سلامتی خود است تا آرتروز نگیرد ، فشار خونش بالا نرود و قند نگیرد . کسی که فشار خون بالا دارد آیا بخاطر کبد چرب باید بترسد یا بخاطر فشارش ؟ کسی که دیابت دارد اگر قندش را کنترل نکند ، آیا از تاری و کوری دید نمی ترسد ؟ از دیالیز شدن در بخش کلیه نمی ترسد ؟ آیا فقط برای کبد چب باید قند را کنترل کرد ؟ پس عوامل موثر در ایجاد کبد چرب این قدر عوارض خودش را دارد که باید دنبال آنها گشت .

عوارض کبد چرب چیست ؟

 در دنیا نشان داده شده است که افرادی که کبد چرب دارند خیلی نگران خود کبد نباشند زیرا الان اثبات شده قبل از اینکه کبد بخواهد صدمه ببیند اول قلب دچار مشکل می شود . کبدچرب نمادی است که از وجود تصلب شرائین بوجود می آید .در تصلب شرائین رگ ها تنگ می شوند ، اکسیژن خوب به قلب نمی رسد و باعث سکته می شود . الان می گویند کسی که کبد چرب دارد بجای اینکه دنبال برطرف کردن مشکل کبدش باشد ، حواسش به قلبش باشد . دلیلش این است که این سه تا بیماری زمینه ای که عرض کردم ،همین سه تا مهمترین عامل بسته شدن رگ در قلب است . یعنی فرد را به آنژیو گرافی ، بای پس و عمل قلب می کشاند . کسانی که کبد چرب دارند مدارک را در کیف می گذارند و از این دکتر گوارش به آن دکتر گوارش و از این عطاری به آن عطاری می روند تا کبدچرب را درست کنند . خیلی نباید دنبال این باشد ، اصلش باید دنبال قلبش برود زیرا کبد چرب نمادی است یا الگویی است و مثل آیینه است که به فرد می گوید که حواست به قلب خودت باشد . من نمی گویم که این افراد پیش دکتر قلب بروند . من خیلی با دکتر رفتن موافق نیستم . ما در جامعه باید همه چیز را به اعتدال بکشیم . اگر به کسی بگوییم که دکتر نرو که بد است و اگر به کسی بگوییم که با یک عطسه پیش دکتر برو ، این هم بد است . در امریکا در یک ماهی پزشکان اعتصاب کردند . اداره ی تغذیه امریکا اعلام کرد که در آن ماه میزان مرگ و میر در امریکا کاهش پیدا کرد . این خیلی جالب است . خیلی از این مشکلات را ما برای بیمار بوجود می آوریم . البته تقصیر ما هم نیست . پیش ما می آید و می خواهد و ما هم یک کاری انجام می دهیم . من نمی گویم کسی که کبد چرب دارد برای قلبش پیش دکتر برود . من می گویم کسی که کبد چرب دارد عامل موثر در ایجاد کبد چربش را درمان بکند نه به دلیل کبدش . چون ایشان قبل ازاینکه مشکلی بخاطر کبد چرب بخواهد سرش بیاید ، در ریسک بیماری قلبی است .

آیا کبد چرب خطری ندارد ؟

بله خطر دارد . خود کبد چرب درصدی خطرناک هست .ما کبد چرب را به دو گروه بزرگ تقسیم می کنیم . یک سری هستند که کبدشان چرب است ولی آنزیم هایشان معمولی است . یعنی سونوگرافی می گوید که کبد چرب داری ولی در آزمایش خون چیزی نشان داده نمی شود . این افراد خیلی خطر تهدیدشان نمی کند. آنها مشکلی ندارند . یکسری هستند که کبدشان در سونوگرافی چرب است و آنزیم کبدی شان بالاست .این گروه ده تا پانزده درصد در طی بیست سال ممکن است که کبدشان صدمه ببیند . پس برای هشتادو پنج درصد اتفاقی برای کبدشان نمی افتد . آیا عقل حکم می کند که ما فکر این ده الی پانزده درصد نباشیم ؟ چون ما نمی دانیم که جزء کدام درصدها هستیم . پس عقل حکم می کند که عامل ایجاد کبد چرب را بردارم اما در طول بیست سال آینده ، اگر مراقبت نکنند حتما قلب مشکل پیدا می کند . هر کس که پیش ما می آید و نگران کبدش است ، ما می گوییم که کبدت را فراموش کن ، فعلا به فکر قلبت باشد . عواملی که باعث ایجاد کبد چرب شده را کنترل بکند .نمی شود که یک نفر بگوید که من دلم می خواهد بخورم ، ورزش هم نکنم ، بعنوان یک عشق به غذا نگاه می کنم ، حالا شما یک کاری بکن که کبد چرب من از بین برود . چنین چیزی نمی شود . در کبد چرب پزشک هیچ راهی ندارد . کبد چرب دست خود فرد است . خودش باید کاری انجام بدهد مگر اینکه دارو بدهیم که قندش کنترل بشود که دکتر غدد باید این کار را بکند . ولی دکتر گوارش هیچ نقشی در کبد چرب ندارد . بیمار باید خودش حواسش باشد .

 مادر من 56 سال دارد و مدت سه سال است که روماتیسم دارد . بتازگی در بیمارستان بستری شده اند و الان گفته اند که کبدش هم چرب است. داروهای کروتن هم مصرف می کند . آیا می تواند بخاطر مصرف این داروها باشد ؟
 این داروهایی که ایشان مصرف می کنند کبد چرب نمی دهد . بیماری ایشان این قدر مهم است که ایشان بستری شده اند که کبد چرب در بین آنها فراموش شده است . تنها چیزی که در بیماری مادرشان نقشی ندارد کبد چرب است . انشاءالله وقتی ایشان بهبودی پیدا کردند ، آن سه عامل را کنترل بکنند ، کبد چرب خوب می شود.

 

باوری هست که کسانی که کبد چرب دارند مبتلا به سیروز کبدی می شود و بعد مبتلا به سرطان کبد می شوند . آیا این باور درست است ؟

برای این مسئله خیلی نباید نگران باشید. گفتم که 10 تا 15 درصد این افراد در طب بیست سال کبدشان آسیب می یبیند منظورم همین سیروز است .حالا فردی باید چندین سال سیروز داشته باشد تا سرطان بگیرد. در واقع یک کبد چرب مستقیم به سرطان مبتلا نمی شود . اگر فرد بیماری را کنترل نکند مبتلا به سیروز می شود و بعد باز باید چندین سال بگذرد تا سرطان بگیرد . الان فردی 40 سال دارد و مبتلا به کبد چرب است . ایشان تا بخواهد به سرطان برسد خیلی طول می کشد . و درصدش هم خیلی پایین است . البته دلیل نمی شود که چون درصدش پایین است آنرا رها کنیم . اگر کسی کبدش چرب است از امروز نگران کبدش نباشد ، دنبال قلبش برود . اینقدر خودش را خسته نکند که در سونوگرافی کبدش چرب نباشد ، حواسش به این باشدکه عوامل خطرزا را پایین بیاورد تا برای عمل قلب زیر تیغ جراحی نرود . من به شما اطمینان می دهم که قبل از اینکه فرد به سیروز مبتلا بشود ، یکی دو بار دکتر قلب را می بیند وعمل می شود .

 نقش تغذیه در بیماری های کبدی را توضیح دهید .

اندام های مختلف بدن ما نقش های بسیار مهمی را در حفظ سلامتی ما ایفا می کنند و ما معمولا نمی توانیم یکی از آنها را نداشته باشیم . درست است که ما نقش قلب و کلیه را خوب می دانیم و خوشبختانه همه ی مردم ما نقش کبد را هم می دانند . کبد عضو بسیار فعالی است و برای حفظ سلامتی اهمیت دارد . کوچکترین آزاری که به کبد می رسد عواقب خودش را در بدن به جا می گذارد . ویروس هایی باعث می شوند که بیماریهای کبدی اتفاق بیفتند و برای بدن بسیار لطمه دهنده است . از بین آنها می توان به بیماری هپاتیت نوع C ،B وهمچنین به بدخوری ها می تواند منجر به این بشود که کبدی که باید در بدن نقش فیلتر داشته باشد ،در مرور زمان با لطمه ای که به کبد می توانند بزنند باعث بیماری می شوند . توصیه این است که غذای کافی و مناسب بخورید و دیگر اینکه اگر بیماری کبدی دارید که یکی از آنها بیماری کبد چرب است که خیلی هم خطرناک است و اگر مراقبت نشود حتی می تواند به مرگ هم بیانجامد ، به جزء دکتر متخصص با یک مشاور تغذیه هم صحبت کنید .قطعا یک رژیم غذایی مناسب تاثیرات بسیار خوبی را در درمان کبد پیشنهاد و ارائه خواهد کرد . امیدواریم که افراد به این بیماری مبتلا نشوند و کسانی که مبتلا هستند با اصول تغذیه ی مناسب سلامتی خودشان را بدست بیاورند .

من حدودسه ماه است که ناراحتی معده پیدا کرده ام و دکتر گفته که زخم اثنی عشر داری ودر سونوگرافی هم مشخص شد که ناراحتی کبدی هم دارم . دکتر به من قرص متفورمین داده است که وقتی این را می خورم اسهال می شوم . آیا باید این دارو را ادامه بدهم ؟

 بطور کلی کبد چرب درمان دارویی ندارد . هر دارویی ما به بیمار بدهیم اشتباه است . تجویز متفورمین در کسی که دیابت ندارد اثبات شده است که تاثیر ندارد . تجویز ویتامین E فوق العاده اشتباه است . این ویتامین نه تنها روی کبد چرب اثری ندارد بلکه مرگ و میر زیاد می کند. در مورد این مطلب هشدار می دهم بخصوص اگر بیشتر از 600 واحد در روز خورده بشود . دادن ویتامین A,C فوق العاده ضرر دارد .ویتامین A سرطان زا است و نباید بیشتر از حد تجویز کرد . هر کسی به اندازه ای که بدن نیاز دارد باید آن ویتامین را مصرف بکند. کپسول های یورزوبیل که گران است و باید از هلال احمر تهیه بشود و عده ای به دلایل دیگر نیازمند این دارو هستند ،بیخودی برای کبد چرب این دارو را تجویز می کنند و آن را در بازار کم می کنیم و کسانی که به آن احتیاج دارند را سرگردان می کنیم .این دارو اصلا نباید تجویز بشود . بطور کلی مصر دارو در کبد چرب اثری ندارد . مگر اینکه یک نفر دیابت و کبد چرب داشته باشد که در این صورت متفورمین داروی خوبی است . دل درداین خانم ربطی به کبد چرب ایشان ندارد. درمان قطعی کبد چرب از بین بردن همان سه عامل است . اگر کبد را استخر در نظر بگیریم و آب را چربی ، بعد بگوییم چگونه شیر پایین استخر را بازکنیم تا آب بیرون برود . ما می توانیم شیر آب را ببندیم که استخر پر نشود . عاملی اصلی که روی کبد می نیشند چربی های اضافی است یا در خون است یا در بافت که همان چاقی است یا قندش بالاست . باید اینها را درمان کنیم .
بیماری کبد چرب هر روز بیشتر می شود . زندگی صنعتی و ماشینی ، فست فودها عدم تحرک باعث می شود که وزن بالا برود وهر کس که وزنش بالا رفت لوزل المعده که مسئول ترشح انسولین است ، مثلا تا بحال برای وزن 60 کیلوگرم انسولین ترشح می کرده حالا باید برای 90 کیلوگرم انسولین ترشح بکند ، بعد از مدتی خسته می شود و کم ترشح می کند و قند فرد بالا می رود و دچار عوارض دیابت می شود . پا درد می گیرد و بدنش زخم است و نمی تواند راه برود و این یک سیکل معیوب است . پس برای اینکه بیماری کبد چرب را درمان بکنیم باید روش زندگی مان را درمان بکنیم . خوردن و حرکت کردن را تغییر بدهیم . اجازه ندهیم که وزن مان بالا برود ، از خوردن غذاهای بیرون پرهیز کنید . دل سوز ترین آشپز در ایران که غذایش سه برابر غذای معمولی قیمت دارد به اندازه ی دلسوزی یک مادر برای بچه اش درست نمی کند . بنابراین غذای بیرون هرچقدر هم که خوشمزه باشد ، غذای مادر بهتر است .

 

 من 29 سال سن دارم . پنج سال پیش کیسه ی صفرایم را برداشتند . هشت ماه پیش یک زایمان داشتم و درست زیر قسمتی که جراحی کرده ام یک درد کوچکی دارم و اسپاسم می کنم . لکه های قهوه ای بزرگ خیلی بزرگ روی صورتم ایجاد شده است . آیا این ارتباطی به کبد دارد ؟

کسی که کیسه ی صفرایش را عمل می کند مطلقا رژیم غذایی نخواهد داشت . اگر این فرد رژیم بگیرد سرش کلاه می رود. الان اثبات شده کسی که کیسه ی صفرایش را عمل می کند بعد از 6 ماه کبدش عمل صفرا را جبران می کند و می تواند مثل یک انسان عادی زندگی بکند . اصولا این باور که کبد لکه صورت می دهد برای دوران ابوعلی سینا است . ایشان نسبت به مقتضیات زمان خودش صحبت هایی می کردند . الان بالای صد سال است که در دنیا ثابت شده است که لکه پوستی هیچ ربطی به کبد ندارد. منهای یک یا دو بیماری فوق العاده نادر یعنی خود فرد می فهمد میلا چشمش زرد می شود ، خارش می گیرد و زنگ پوست تیره می شود . به جز اینها هیچ ربطی بین بیماری کبدی و لکه صورت وجود ندارد . می توان با آزمایش ساده آنزیم های کبدی که در هر آزمایشگاهی می توان آنرا انجام داد ، از کبدشان مطمئن بشوند . یک پزشک پوست می تواند به این خانم کمک کند . لکه های صورت با خوردن چند نوع غذا مثل ماهی و ترشی ارتباطی ندارد و با خیال راحت هر چه می خواهید بخورید .

 

آیا کسانی که چربی خون شان بالاست بیشتر در معرض کبد چرب هستند ؟ آیا درد پاشنه برای چربی بالاست و شما قرص ماهی را پیشنهاد می کنید؟

 بله کسی که چربی خونش بالاست در معرض کبد چرب قرار دارد . درد پاشنه هیچ ربطی به چربی بالا ندارد . قرص ماهی بعنوان یک داروی کمکی نه بعنوان یک داروی اصلی است . هر کس می خواهد چربی اش پایین بیاید خود ماهی و گوشت آنرا بخورد . علت اینکه اسکیموها طول عمر بیشتری دارندعلی رغم اینکه بهداشت بالایی هم ندارند ، ماهی خوردن است . در ماهی اسید آمینه ای وجود دارد که باعث می شود چربی خون پایین بیاید و فاکتورهایی که در قلب باعث ایجاد سکته ی قلبی می شوند را از بین می برد . شایع ترین علت مرگ درجهان بیماری قلبی وسکته ی قلبی است . اگر شما این فاکتور را کم کنید علت سکته ی قلبی را از بین می برید . ماهی موثر است . هرچه گوشت ماهی چرب تر است سلامتش بیشتر و اثرش بیشتر است . کسانی که چاق هستند و می خواهند غذا زیاد بخورند ماهی میل کنند زیرا هم چربی شان پایین می آید
و هم طول عمرشان هم زیاد می شود . وقتی سبزی و میوه تازه با فرهنگ ایران هست چرا قرص بخوریم ؟ پس وقتی ماهی هست چرا قرص ماهی بخوریم ؟ ماهی پرورشی با ماهی عادی فرقی نمی کند .

آنزیم های کبدی من بالاست و مرتب دچار درد پا و مفاصل می شوند . آیا این از علائم کبد چرب است ؟

اگر آنزیم کبدی بعلت کبد چرب است دست درد و پا دردشان ربطی به کبد چرب ندارد . مگر اینکه افزایش آنزیم کبدی بعلت دیگری باشد .

 روشی که پزشکان برای تشخیص کبد چرب بکار می برند چیست ؟

 یک روشی که خیلی ساده ،ارزان و قابل دسترس است سونوگرافی است . خیلی بعید است که فردی برود سونوگرافی بکند که ببیند کبد چرب دارد یا ندارد . معمولا بیمار به علت دیگری می رود مثلا بیمار سنگ کلیه دارد و بعد متوجه می شود که کبد چرب دارد . بیشترین تشخیص آن از روی آنزیم های کبد است . این آنزیم های کبدی است که بیمار را نگران می کند. و فکر می کنند که چون آنزیم کبدی بالاست نکند که کبد از دست برود . مطلقا احتیاج به سی تی اسکن نیست . ام آر آی نیازی نیست . همه افرادی که کبد چرب دارند احتیاج به نمونه برداری کبد ندارند . افراد خاصی نیاز به نمونه برداری کبد دارند . افرادی که سن شان از یک حدی بالاتر است ، در معاینه طحال شان بزرگ است ، سونوگرافی می گوید که شروع سیروز را می بینند ، آن موقع نمونه برداری می کنیم .
در افراد خاص نمونه برداری می کنیم تا شدت کبد چرب را بفهمیم که آیا آنها را بترسانیم یا آنها را نگران بکنیم یا نه . بعضی ها حاضر نیستند که دست از خوردن بردارند و وزن را پایین بیاورند . گاهی برایشان بیوبسی انجام می دهیم که ببینند که کبد دارد خراب می شود . هر کس که ادعا می کند که نمی خورد ولی چاق است دروغ می گوید . چنین چیزی نمی شود . مثل اینکه شما بگویید که من در ماشینم بنزین نمی ریزم ولی صد کیلومتر راه می رود . باید انرژی برسد تا آن چربی ها بماند . اگر کسی بخواهد صد کیلو وزن را نگه دارد برای اینکه به آن کالری برسد باید غذای زیادی بخورد حتی اگر حرکت نکند . اگر من الان اینجا 24 ساعت بخوابم ، باید به من 1500 کالری انرژی برسد تا مغزم کار کند و قلبم بزند و بتوانم عضلاتم را سفت و شل بکنم ، به این متابولیسم بازارمی گویند . حالا یک نفر صد کیلو وزن دارد . می تواند غذا نخورد و متابولیسم بازار او کار کند . قطعا او می خورد . اکثریت خودشان را گول می زنند و می گویند که ما چیزی نمی خوریم .

همسر من مبتلا به کبد چرب و هپاتیت B است . آیا آزمایشات خاصی برای ایشان لازم است ؟ خودشان هر سه نوبت واکسن هپاتیت B را زده اند . با وجود این آیا باز هم ممکن است که دچار این بیماری بشوند .

بین کبد چرب و هپاتیت B که همسرشان دارند باید بیشتر به هپاتیت B توجه بکنند . وباید درمان بشود .این ترسی که از این بیماری در بین مردم می اندازند درست نیست . این بیماری قابل کنترل است . نمی گوییم قابل درمان است و ویروس از بین می رود . ولی آن فرد می تواند یک زندگی طبیعی داشته باشد . اگر عوامل موثر در کبد چرب را هم از بین ببرند خیلی بهتر است . وقتی کسی از یک جا به کبدش شلاق می خورد با کسی که از دوجا دارد به کبدش شلاق می خورد ، باید بیشتر حواسش را جمع کند . بهتر است ایشان فاکتورهای کبد چرب را خیلی جدی پایین بیاورند . اگر تست بکنند و آنتی بادی در بدنشان بالا باشد ایشان دیگر این بیماری را نمی گیرند . ایشان باید بگویدکه پادزهر ضد هپاتیت B را در خونشان چک بکنند . اگر در اثر واکسیناسیون آن پادزهر ترشح شده که در 90 درصد موارد ترشح شده ، ایشان دیگر مصون هستند و این بیماری را نمی گیرند.

آیا کبد چرب درمان قطعی دارد ؟

بله قطعا درمان قطعی دارد . اگر عوامل کبد چرب را از بین ببریم ، کبد سریع به حالت اولش برمی گردد . مثلا یک نفر کلسترولش 300 است .باید به او دارو بدهیم . این فرد نمی تواند کلسترولش را به حد نرمال بیارود . باید به او کمک کنیم . اینکه به قرص عادت کردن را دوست ندارند اشتباه است . قطعا نخوردن قرص چربی در چربی های بالا آنها را زودتر از پا درمی آورد تا عوارض قرض . فرض کنید ما با دارو کلسترول او را به زیر 200 آوردیم . وقتی او سونوگرافی برود می گویند که کبد چرب از بین رفته است و آنزیم هایش هم نرمال می شود . مثلا یک نفر چاق است و بتدریج لاغر می شود . یعنی هفته ای نیم کیلو لاغر بشود و حداکثر ماهی دوکیلو . افراط هر چیزی بد است . اگر بتوانیم وزنش را پایین بیاوریم کبد چربش خوب می شود . یک نفر دیابت دارد .شکلات و شیرینی هم می خورد ، غذای چرب هم می خورد ، کیک هم می خورد ، از کباب هم نمی گذرد و بعد می گوید که چرا کبد من چرب است ؟ ایشان دنبال خودش برود . هرکس کبد چرب دارد جلوی آینه بنشیند . فکر کن تصویرش را که می بیند دکترش است . او باید درمانش بکند نه ما .

 در مورد ورزش کارهایی که از مکمل ها استفاده می کنند توضیحاتی بدهید .

 من به مردم اطمینان می دهم عارضه ای که از مکمل ها به بدنشان می رسد بیشتر از سودش است . ممکن است که در کوتاه مدت متوجه نشوند . این شعار مسخره ای است که چون سن مان به یک جایی رسیده باید داروی کمکی بخوریم . چنین چیزی در دنیا اثبات نشده است . سازمان بهداشت جهانی به فرد بیمار توصیه نمی کند که حتی یک قرص ویتامین بخورد. کلسیم بخاطر این است که در یک سنی پوکی استخوان ایجاد می شود و داستان آن جداست . مصرف مکمل ها فوق العاده ضرر دارد . اگر کسی می خواهد ورزش در حد قهرمانی انجام بدهد ، حتما برای او می ارزد که سلامتی اش را بدهد و قهرمان بشوپد که من این را نمی دانم . ولی اگر انسانی می خواهد ورزش کند که سالم بماند و ورزش را به قصد سلامتی انجام می دهد هرگز یک مکمل نخورد. زیرا با خوردن آن عارضه پیدا می کند . سه بیمار درآی سی یو از دست ما رفتند به دلیل اینکه مکمل هایی را خورده بودند که ما نمی دانستیم چیست . کبدشان را از دست دادند و در سن جوانی از دست رفتند . بهتر است هر کس که می خواهد مکمل بخورد سبزی و میوه ی تازه بخرد و بخورد که لذتش هم بهتر از این مواد شیمیایی است که وارد بدنش می کند .

آیا با ورزش می توان از کبد چرب جلوگیری کرد؟

 یک نفر می گوید که من یک ترد میل خریده ام و می خواهم روزی دو ساعت راه بروم . از ماه دوم دیگر حوصله ی این کار را ندارد . هر کاری را باید با حوصله و از کم شروع کرد .بهترین ورزش در دنیا پیاده روی است . حد این را می شود روز به روز زیاد کرد . اگر پیاده روی دوست ندارید شنا کنید . از همه بهتر است . در کبد چرب برای یک فرد عادی ، ورزش سنگین توصیه نمی شود . کاری را انجام بدهید که همیشه قابل کسب باشد و در دسترس باشد .

 آیا عرق خارشتر برای کبد چرب موثر است ؟

 این چیزها که از قدیم به ما رسیده و سنتی است ممکن است که ضرر نداشته باشد ولی یا سود ندارد و اگر سود داشته باشد اثبات نشده است . اگر مطالعه ی علمی روی آن بشود و اثبات بشود خوب است .

 کبد شور چیست ؟

 کبد شور یک چیز تجاری است و یک چیز غیرپزشکی است و هرکس که در مورد آن صحبت کرد اصلا به آن گوش ندهید .